Depremin maliyeti 150 milyar dolar
Eski Hazine Müsteşarı ekonomist-yazar Mahfi Eğilmez, Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ekonomik maliyetinin 150 milyar doları bulabileceğini söyledi.
Sabancı Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen “Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomik Etkileri” konulu seminerde konuşan Mahfi Eğilmez, “Depremlerin Türkiye’ye doğrudan ve dolaylı maliyeti 100-120 milyar doları bulacaktır. Belki 150 milyar dolara kadar çıkabilir” dedi.
Sabancı Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” seminer serisinin beşincisi gerçekleştirildi. Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu’nun moderatörlüğünü yaptığı “Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomik Etkileri” başlıklı seminerin konuğu Ekonomist-Yazar ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez oldu.
“Maddi ve manevi kayıplarımız çok büyük”
Depremin ekonomik maliyetinin ilk hesaplarının 600 bin evden 50 milyar dolar olduğunu söyleyen Mahfi Eğilmez, “Ekonomik bilgi Cumhurbaşkanlığı tarafından bir ay sonra yayınlandı. Bu verilere göre 518 bin konutu aşan depremin maliyeti 94 milyar dolar. Beyin sarsıntısının maliyetini ikiye bölüyorum. Birincisi doğrudan maliyetlerdir.
Bunlar yıkılan binaların yeniden inşası, evlerin döşenmesi, destekler… Dolaylı maliyetler nelerdir? 200 bin iş kaybı var. Bu birkaç ay sürecek. Ondan sonra inşaatlar başlayacağı için bu kayıp kapatılacak. 3,5 milyar dolar civarında ihracat kaybımız olacağı bölgeden 1,1 milyar dolar vergi ve 7,5 milyar dolar GSYİH kaybı olacak. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan finansman ihtiyacı kabaca 98 milyar dolar. Bu en düşük iddiadır.”
Bölgede büyük bir insani kayıp olduğunu hatırlatan Eğilmez, “Bugün konumuza maddi açıdan bakıyoruz ama manevi açıdan büyük kayıplar vermiş insanlarımız var. Bölgeyi terk edenlerin tekrar oraya dönmesi büyük manevi problemler yaşatıyor. Yakınlarını, organlarını kaybetmiş insanlar var. Kültürel kaybımız hem manevi hem de mali açıdan çok büyük” dedi.
“Dolaylı maliyetler de hesaplanmalı”
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu, “6 Şubat faciasında 50 binden fazla insanımızı kaybettik. Binlerce yaralımız var. Depremin manevi yükü çok ağır. Yapılan araştırmalara göre depremin ekonomik maliyeti de çok büyük. 11 ilimizin GSYİH içindeki payı yüzde 9,8, toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 8,6. Genel olarak bu tür afetleri incelerken dolaylı maliyetleri ve doğrudan etkileriyle birlikte tetikledikleri maliyetleri de eklemek gerekir. Bölgede ekonomik aktivitedeki gerileme zamanla diğer bölgelere ve tüm Türkiye’ye yansıyacaktır. Doğrudan etkiyi gerçekten ölçmeden dolaylı ve tetiklenen etkileri doğru bir şekilde ölçmek mümkün değil” dedi.
